Het is veel in de media de laatste tijd; FIRE. Financial Independence ,Retire Early. In goed Nederlands, Financieel Onafhankelijk, Vroeg Met Pensioen. FOVMP. Hmm, dat klinkt toch beter in het Engels.

FIRE is een levensstijl waarbij je een zo groot mogelijk deel van je salaris spaart en belegt. Zodra je volledig kunt leven van je rendement ben je FIRE, oftewel, financieel onafhankelijk. Nu hoef je nooit meer te werken voor je geld.

Belangrijk om te weten is dat je niet HOEFT te stoppen met werken. Het gaat erom dat je de keuze hebt. Als jij blij bent op je werk dan mag je gewoon doorgaan. Niemand die je tegenhoudt of je uit het FIRE-clubje gooit. Je bent financieel onafhankelijk. Je kunt doen wat je wilt.

Nou lijkt het alsof FIRE alleen om geld gaat, maar eigenlijk gaat het vooral om vrijheid en onafhankelijkheid. FIRE is erg populair bij millennials – zoals ikzelf – die op zoek zijn naar een invulling van hun leven waarbij consumeren minder belangrijk is. Mensen die uit de rat race willen stappen, omdat deze nooit ophoudt. Het leven zou niet moeten gaan om zoveel mogelijk werken, zodat je veel geld verdient om spullen te kopen die je niet nodig hebt en die de planeet kapot maken.

Jaja, mooi verhaal allemaal, maar hoe werkt het dan?

Beleggen voor rendement

Je moet dus zoveel geld bij elkaar zien te krijgen dat je kan leven van het rendement. Om je pot met geld op te bouwen moet je je geld voor je laten werken. Alleen sparen is niet genoeg (vooral niet met een rente van 0,01%). De populairste en makkelijkste manier om je geld voor je te laten werken is door het te beleggen in trackers, zoals indexfondsen en ETF’s. Dit zijn beleggingsfondsen die een beursindex volgen, zoals de AEX of S&P500, en daarmee hetzelfde rendement halen als die index. De meesten die met FIRE bezig zijn beleggen in een wereldwijd gespreid indexfonds met lage kosten. Door te beleggen in een fonds koop je aandelen van honderden en soms zelfs duizenden bedrijven tegelijkertijd. Hiermee spreid je je risico en verlaag je je kosten.

FIRE is gebaseerd op het feit dat de wereldeconomie de afgelopen 100 jaar gemiddeld met 7% per jaar is gegroeid. En dat ondanks twee wereldoorlogen, de grote depressie (1929), de dotcom bubbel (1999), de financiële crisis (2008) en de coronacrisis (2020). Dit betekent niet dat er elk jaar precies 7% rendement is geweest op de wereldwijde beurs. Er zijn jaren geweest waarin de beurs met 30% is gegroeid, maar ook jaren waarin het met 30% is gedaald.

Vandaar dat FIRE uitgaat van beleggen voor de lange termijn (10 jaar of langer). Op de lange termijn maken al die pieken en dalen niet uit, want gemiddeld zal je rond de 7% uitkomen. Hiervoor moet je wel in een wereldwijd gespreid indexfonds of een ETF met lage kosten beleggen.

Hoeveel geld heb ik nodig om te stoppen met werken?

Om heel kort te zijn; als je 25 keer je jaaruitgaven bij elkaar hebt gespaard kun je leven van je rendement. Volgens de 4% regel kun je elk jaar 4% van je beleggingen opnemen om van te leven. Dit noemen ze de safe withdrawal rate (veilige onttrekkingsratio). Bij 25 keer je jaaruitgaven in beleggingen staat 4% gelijk aan de uitgaven van 1 jaar.

Een voorbeeld:

Stel, je verdient nu €25.000 netto per jaar en je geeft dit allemaal uit, dan heb je €25.000 x 25 = €625.000 aan beleggingen nodig.

Maar nu komt het mooie van FIRE. Stel, je gaat zuiniger leven en kunt rondkomen van €1500 per maand, oftewel €18.000 per jaar. Dan heb je nog maar €18.000 x 25 = €450.000 nodig! Een ander voordeel is dat je nu ook €7.000 per jaar overhoudt om te beleggen en je pot te laten groeien.

Hoe lang duurt het voordat ik mijn pot met geld bij elkaar heb?

Dit hangt volledig af van je spaarratio (savings rate). Bij FIRE draait het niet om absolute bedragen, maar om percentages. Hoe hoger het percentage van je nettoloon dat jij spaart en investeert in een indexfonds, hoe sneller je pot met geld groot genoeg is om te stoppen met werken.

Spaarratio (savings rate) Aantal jaar tot financiële onafhankelijkheid
10% 51
20% 37
30% 28
40% 22
50% 17
60% 12,5
70% 8,5
80% 5,5

Je kunt je spaarratio verhogen door je uitgaven te verlagen, maar natuurlijk ook door je inkomen te verhogen. De absolute bedragen maken niets uit, het gaat erom dat je minder uitgeeft dan je verdient.

Stel, jij bent 25 als je begint met werken en beleggen. Door 40% van je nettoloon te investeren in een wereldwijd gespreid indexfonds kun je met 47 stoppen met werken. Als je 50% spaart en investeert kun je met 42 al met pensioen.

Een paar kanttekeningen

De tabel hierboven gaat uit van 5% rendement na inflatie. Dit komt overeen met 7% groei en 2% inflatie. Bekende FIRE-blogger Mr. Money Moustache legt het hier nog eens uit.

De 4% regel komt voort uit de Trinity-studie en is gebaseerd op de Amerikaanse situatie. In Nederland betalen we meer belasting, waardoor de safe withdrawal rate richting 3,5% gaat.

Aan de andere kant hebben we hier ook een goed pensioensysteem en kunnen we rekenen op AOW. In de 4% regel wordt niet uitgegaan van een pensioen. De meeste mensen in Nederland krijgen dit wel en hoeven met hun pot met geld alleen de periode tot hun officiële pensioendatum te overbruggen + eventuele aanvulling van hun pensioen, omdat ze minder lang ingelegd hebben. Daardoor kun je juist meer opnemen en kan de safe withdrawal rate richting 5% of zelfs 6% gaan. Dan heb je dus een lager bedrag aan beleggingen nodig.

Er zijn verschillende calculators waarmee je kunt berekenen hoeveel geld je nodig hebt en waarmee je ook rekening kunt houden met pensioen. Zelf vind ik die van Engaging Data erg fijn:

Een stappenplan om financieel onafhankelijk te worden

Ok, en hoe werkt dit nou in de praktijk? Daarvoor kun je onderstaand stappenplan gebruiken:

  1. Betaal je schulden met het hoogste rentepercentage af.

Deze schulden kosten veel geld. Los deze eerst af. Niet alle schulden hoef je zo snel mogelijk af te lossen. Heb je bijvoorbeeld een studieschuld met 0% rente? Dan is het in veel gevallen beter om deze met het minimale maandbedrag af te lossen, want het geld dat je voor de extra aflossing gebruikt, zou je ook kunnen investeren in aandelen, waarmee je een hoger rendement behaald.

  1. Beperk je uitgaven

Geef zo min mogelijk uit. Bespaar op verzekeringen, ga goedkoper wonen, werk dicht bij huis en kook zelf in plaats van uit eten te gaan. Hoe ver je hierin wilt gaan bepaal je zelf. Er zijn extreme situaties (vooral in de VS) waarin mensen 80% van hun inkomen kunnen sparen. Dan ben je in 5,5 jaar financieel onafhankelijk, maar voor de meeste mensen is dit echt niet haalbaar. De tijd totdat je financieel onafhankelijk bent moet je natuurlijk wel vol kunnen houden.

  1. Bouw een buffer op

Voordat je gaat beleggen is het belangrijk dat je een buffer van spaargeld hebt. Je weet nooit wat er in je leven gebeurt. Ik houd zelf ongeveer 6 tot 9 maanden aan uitgaven aan.

  1. Beleg zoveel je kunt in een wereldwijd gespreid aandelenfonds met lage kosten

Nu je uitgaven zijn geminimaliseerd blijft er veel meer over om te beleggen. Doe dit in een goedkoop wereldwijd gespreid aandelenfonds, zoals een ETF of indexfonds. Dit zijn beleggingsfondsen waarmee je belegt in aandelen van bedrijven over de hele wereld. Daarmee heb je een gespreid beleggingsportfolio. Dat zorgt voor minder risico dan wanneer je losse aandelen koopt en het is ook veel goedkoper. Lees hier meer over beleggen in indexfondsen.

Er zijn vele vormen van FIRE

Om echt financieel onafhankelijk te zijn heb je een flink bedrag nodig en dit zal voor de meeste mensen 15 tot 30 jaar duren om dat op te bouwen. Dat klinkt lang, maar dat is nog altijd een stuk beter dan door moeten werken tot je 67e of langer.

Stel, je kunt niet zoveel sparen of je begint op latere leeftijd pas met nadenken over je financiën. Zelfs dan is FIRE een goed idee. Je bouwt in ieder geval een flink bedrag op, waardoor je bijvoorbeeld minder kunt gaan werken. Of waardoor je je passie kunt volgen, ook al betaalt die minder dan je huidige baan. Dit wordt Barista FIRE genoemd. Een groot deel van je kosten wordt gedekt door je beleggingen, maar je hebt nog een parttime baan nodig om volledig rond te komen.

Dus zelfs al ben je niet volledig financieel onafhankelijk, met een grote pot met geld heb je toch meer mogelijkheden en ben je minder afhankelijk van werk. Ze noemen dit ook wel Fuck You Money. Je hebt genoeg geld om fuck you te zeggen als je iets niet wilt doen.

F#ck you I won’t do what you tell me! 

Je kunt bijvoorbeeld een sabbatical nemen van een jaar. Er zijn ook mensen die om de vijf jaar een jaar gaan reizen. Dat is niet echt FIRE, maar wel een soort minipensioen tussendoor.

FIRE hoeft dus niet zo extreem te zijn als de voorbeelden die je vaak in de media ziet. Zo heb je het kamelenmeisje dat laatst voorbij kwam in de docu ’30 en nooit meer werken’. Ze had alles verkocht en had al haar bezittingen in een paar tassen. Ze sliep buiten en liep met een kameel het hele land door. Haar totale uitgaven waren geloof ik 2000 euro per jaar. KamelenFIRE, zwerverFIRE?

Ik snap wel dat dit soort voorbeelden uitgekozen worden, want het is natuurlijk een interessant verhaal dat mooie beelden oplevert. Veel interessanter dan iemand die 40% van zijn inkomen spaart door niet te vaak uit eten te gaan en langer met zijn smartphone te doen, en die vervolgens met 50 met pensioen kan.

Toch is dat wel de variant die haalbaar is voor veel mensen en die ook best vol te houden is. Door bezig te zijn met FIRE ga je financiële doelen stellen en ga je bewuster om met uitgaven. Of je nou volledig financieel onafhankelijk wordt of niet, dat lijkt me voor iedereen een goed idee.

Welke vorm van FIRE kies jij?